ΟΙ ΜΕΓΑΛΟΙ ΑΜΑΡΤΩΛΟΙ

Παρ' όλη τη μεγάλη επιτυχία του έργου που τον καθιερώνει ως έναν από τους σημαντικότερους συγγραφείς της Ρωσίας, παρ' όλο τον πλούτο των ιδεών και το εύρος των προβληματισμών, παρ' όλη την πρωτόγνωρη ποικιλία των χαρακτήρων και τη χαρτογράφηση του ψυχισμού τους, ο Ντοστογιέφσκι δεν νιώθει ότι έχει εξαντλήσει το θέμα. Η περίοδος της Σιβηρίας έχει αφήσει τόσο ανεξίτηλα σημάδια στην ψυχή του, που στο εξής σ' όλα του τα έργα (με εξαίρεση ίσως τον Ηλίθιο) το δίπολο Αμαρτία-Τιμωρία θα κατέχει δεσπόζουσα θέση. Αυτός ακριβώς είναι κι ο πυρήνας της παρούσας διασκευής. Να ακολουθήσουμε το νήμα που τόσο περίτεχνα ξετυλίγει ο συγγραφέας σε κάθε έργο του και συνδέει άλλοτε υπόγεια άλλοτε πιο φανερά τα πρόσωπα που φέρουν το βάρος είτε της Αμαρτίας είτε της Τιμωρίας. Να φωτίσουμε την καθοδική πορεία του στην άβυσσο της ανθρώπινης ύπαρξης που προοδευτικά κορυφώνεται: απ' τη δολοφονία μιας γριάς τοκογλύφου στη δολοφονία ενός αθώου παιδιού και, τέλος, στον "φόνο" του ίδιου του Θεού. Απ' την τιμωρία του νόμου στην τιμωρία της θρησκείας μέχρι την παρουσία του ίδιου του Διαβόλου. "Το μελλοντικό μου μυθιστόρημα..." έγραφε ο Ντοστογιέφσκι σ' ένα γράμμα του "...θα απαιτήσει πολύχρονη εργασία. Είναι ένα μυθιστόρημα που θα αποτελείται από μια σειρά από νουβέλες. Θα φέρει τον τίτλο "Ο βίος ενός Μεγάλου Αμαρτωλού..." Όπως ξέρουμε, το πλάνο αυτό δεν κατάφερε να το ολοκληρώσει. Τον πρόλαβε ο θάνατος. Το τελευταίο του -και σημαντικότερο- μυθιστόρημα "Οι Αδερφοί Καραμάζοφ" αποτελούν το πρώτο μέρος του έργου αυτού. Με αφορμή κι έμπνευση λοιπόν απ' τον τίτλο του απραγματοποίητου πλάνου του Ντοστογιέφσκι, θελήσαμε μέσω του θεάτρου να δώσουμε ένα ψήγμα της ανεπανάληπτης Διανοίας του. Αν το εγχείρημα αυτό λειτουργήσει ως ερέθισμα για την περαιτέρω ενασχόληση με το έργο του συγγραφέα, τότε θα έχει επιτελέσει τον σκοπό του.