Ο ΧΟΣΕ ΜΑΡΤΙ ΚΑΙ ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΣΤΟΙΧΕΙΟ

Ο Χοσέ Μαρτί (1853-1895), εθνικός ήρωας της Κούβας, ήταν μια πολύπλευρη προσωπικότητα: ποιητής, θεατρικός συγγραφέας, διηγηματογράφος, εκδότης, χαρισματικός δημοσιογράφος, μεταφραστής και επαναστάτης. Πολύγλωσσος, πολυταξιδεμένος και βαθιά διεθνιστής καθώς "πατρίδα του ήταν η ανθρωπότητα". Στα άρθρα του, που δημοσιεύτηκαν σε δεκάδες ισπανόφωνες εφημερίδες, καθώς και σε άλλα κείμενά του, συναντάμε εκατοντάδες αναφορές σε πρόσωπα, μυθολογικά και υπαρκτά, και τόπους της αρχαίας και της σύγχρονης Ελλάδας. Αυτές οι αναφορές αποτέλεσαν την πρώτη ύλη της πρωτοποριακής μελέτης του Χοσέ Οριόλ Μαρέρο Μαρτίνες. Η αγάπη του Μαρτί για το "ελληνικό στοιχείο" δεν έχει σχέση με τον τυπικό "φιλελληνισμό", αλλά κυρίως είναι μια αναζήτηση του οικουμενικού και διαχρονικού χαρακτήρα του ελληνικού πολιτισμού. Ταυτόχρονα, το έργο αυτό είναι μια τοιχογραφία του 19ου αιώνα, καθώς από τις σελίδες του περνούν ο λόρδος Μπάιρον, ο Διονύσιος Σολωμός, ο Όσκαρ Ουάιλντ, ο Ερρίκος Σλίμαν, η Σάρα Μπερνάρ και άλλοι πολλοί. Από τη νεόδμητη γέφυρα του Μπρούκλιν, ταξιδεύει στη Θήβα την επτάπυλη, καθώς ο δημοσιογράφος "πρέπει να γνωρίζει από το σύννεφο μέχρι το μικρόβιο, από τον Ομάρ Καγιάμ μέχρι τον Παστέρ". Με αφορμή τις πολιορκίες του Μεσολογγίου και τη μάχη των Θερμοπυλών, ο Μαρτί αποθεώνει την αντίσταση όλων των λαών στον ξένο κατακτητή, έναν αγώνα στον οποίο ο ίδιος έδωσε τη ζωή του πεθαίνοντας στη μάχη "με το πρόσωπο στραμμένο στον ήλιο".